Język ale nie słowa - wystawa

Wernisaż: 

14 kwietnia, g. 18.45 GALERIA 5

Wystawa prezentowana do 2 czerwca 2019 r.
 

Ostatni wers Z marca ‘79 Tomasa Tranströmera, wiersza z tomu Dziki rynek (1983) w tłumaczeniu Leonarda Neugera, wydaje się dobrym wstępem do zaprezentowania prac plastycznych wykonanych przez uczniów i studentów, których inspiracją była lektura wierszy szwedzkiego noblisty. Jak doszło do powstania tych prac? Animatorką przedsięwzięcia była Anna Krasuska, która chciała sprawdzić, jak jest możliwy swoisty przekład poetyckich metafor na obraz, uwzględniający odrębność obu języków sztuki. W tym przypadku: jak możliwe jest zobrazowanie w języku sztuk plastycznych emocji młodych ludzi, wywołanych przeczytaniem wybranych wierszy Tranströmera. Do realizacji pomysłu zaprosiła uczniów trzech szkół:

Zespołu Szkół Plastycznych im. Tadeusza Kantora w Dąbrowie Górniczej,
Zespołu Szkół Plastycznych w Katowicach, 
I Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Kościuszki w Mysłowicach  

oraz studentów Instytutu Sztuki i Instytutu Muzyki Wydziału Artystycznego w Cieszynie Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Zamysł nie mógłby zostać zrealizowany, gdyby nie ogromna życzliwość dyrektorów szkół, którzy wyrazili zgodę na dodatkowe zajęcia z młodzieżą, oraz zaangażowanie nauczycieli – specjalistów danej dziedziny sztuki. Anna Krasuska poprowadziła lekcje poświęcone interpretacji wierszy Tomasa Tranströmera, natomiast prace przygotowywali uczniowie pod opieką nauczycieli przedmiotów artystycznych. Z kolei prace studentów zaproszonych do projektu koordynowała dr Justyna Stefańczyk, przy współpracy nauczycieli akademickich, mających z nimi zajęcia.

Dzięki temu przedsięwzięciu uczniowie i studenci mieli możliwość poznania wybitnej szwedzkiej poezji. Zaowocowało to nie tylko stworzeniem przez nich prac, ale osobom wspierającym młodych twórców dało możliwość obserwacji, jak po wymianie uwag i wrażeń „materializują” oni – za pomocą plastycznej metafory – swoje emocje wywołane przeczytanymi wierszami. Okazało się, że poeta niezakorzeniony w polskiej kulturze, wydawałoby się – obcy dla polskiego odbiorcy, obcym się nie okazał dla młodych, myślących ludzi. Potrafili znaleźć wspólny język z urodzonym w 1931 roku Szwedem. A nic tak nie zapewnia autorowi wieczności jak młodzi odbiorcy, pasjonaci jego dzieła (pewnie w tym momencie autor Gondoli żałobnej wzruszony uśmiecha się, patrząc na wystawę zainspirowaną swoją twórczością). Pewnym ułatwieniem (bądź utrudnieniem)
w znalezieniu więzi ponad pokoleniami i dziedzinami sztukami jest tu zapewne metaforyka, jaką posługuje się Tranströmer, która silnie uruchamia obrazy w wyobraźni odbiorcy. Bo to poezja – jak stwierdzali uczniowie podczas spotkań – wręcz zachęcająca do malarskiego przekładu. Podczas ostatnich Dni Tranströmerowskich szczególna uwaga została skupiona na związku poezji i muzyki, ale nie mniej ważny, czego dowodem wystawa, jest także związek tej poezji i obrazu.  

Rok temu podczas wykładu mistrzowskiego Adam Zagajewski „zastanawiał się, co zrobić, by wielkie tchnienie literatury, towarzyszącej nam w miłości, w rozpaczy i w radości, przygotowującej do śmierci, ratującej przed nudą, by to tchnienie uratować od wygaśnięcia.”
Ta wystawa niech będzie jeszcze jedną próbą odpowiedzi na postawione przez niego pytanie. 

 

Uczestnicy:

I LO im. Tadeusza Kościuszki w Mysłowicach    
 
1. Krzysztof Łęczycki (reż.),  klasa II LO /nauczyciele: Alicja Jeż: Film „Powiązania” 
2. Emilia Szary, klasa II LO: Collage (w trzech ujęciach) - „Samotność”
3. Adrianna Furmaniak,  klasa II LO: Fotografie - „Wspomnienia mnie widzą” 

Zespół Szkół Plastycznych w Katowicach 
 
1. Zofia Kurda, klasa III LP /nauczyciel: Halina Tymusz: Malarstwo - „Pejzaż ze słońcami” 
2. Karolina Lubańska,  klasa V OSSP /nauczyciel: Beata Hanslik-Janiszewska: Malarstwo -„Samotność” 
3. Anna Jędrzejewska, klasa I LP /nauczyciel: Agata Tomiczek-Wołonciej: Malarstwo - „Samotność” 
4. Mirosława Olko, klasa IV OSSP /nauczyciel: Aneta Jurczyńska: Malarstwo - „Fasady” 
5. Dominika Buchowicza, klasa IV OSSP /nauczyciel: Aneta Jurczyńska: Malarstwo - „Czarne widokówki” 
6. Justyna Nowak, klasa I LP /nauczyciel: Agata Tomiczek-Wołonciej: Malarstwo - „Powiązania” 
7. Karolina Czak, klasa I LP /nauczyciel: Agata Tomiczek-Wołonciej: Rysunek: tusz - „Wspomnienia mnie widzą” 
8. Julia Famuła, klasa I LP / nauczyciel: Beata Skrzypek: Akwarela - „ Wspomnienie zimy 1947”; „ Szwedzkie domy na odludziu” 
9. Julia Figołuszka, klasa I LP /nauczyciel: Halina Tymusz: Collage - Inspiracją cała twórczość Tomasa Tranströmera
10. Magdalena Kupka, klasa I LP /nauczyciel: Halina Tymusz: Malarstwo - Inspiracją cała twórczość Tomasa Tranströmera 
11. Jakub Parada, klasa VI OSSP: Trzy wiersze – plakat - Inspiracją cała twórczość Tomasa Tranströmera
12. Nikodem Płaczek, klasa III LP / nauczyciel: Joanna Nowrot: Animacja - „ Wspomnienia mnie widzą” 
 
Zespół Szkół Plastycznych im. Tadeusza Kantora w Dąbrowie Górniczej 
 
1. Igor Warykiewicz, klasa IV LP /nauczyciele: Sylwia Pałuchowska, Edyta Kubik: Cykl grafik w technice akwatinty gładzonej: . „Czarne widokówki I”, „Czarne widokówki II”, „Czarne widokówki III”
2. Igor Warykiewicz, klasa IV LP /nauczyciel: Mariusz Wnukowski: Malarstwo - „Wspomnienia mnie widzą I”, „Wspomnienia mnie widzą II”
3. Pola Janiszewska, klasa IV LP /nauczyciele: Sylwia Pałuchowska, Edyta Kubik: Cykl grafik w technice offsetu - „Nocna podróż”, „Półgotowe niebo”
4. Julia Zaród, klasa IV OSSP /nauczyciele: Łukasz Kawka, Agnieszka Budny: Grafika w technice wklęsłodruku /akwaforta, akwatinta, sucha igła - „Stacja”
5. Milena Żuber, klasa II LP /nauczyciele: Sylwia Pałuchowska, Edyta Kubik: Grafika w technice litografii - „Niesiony przez mrok. Napotkałem wielki cień w dwojgu oczu.”
6. Miron Mosurek, klasa II OSSP /nauczyciele: Agnieszka Budny, Sylwia Pałuchowska: Grafika w technice linorytu - „Drzewa stały obrócone plecami”
7. Artur Majka, klasa II OSSP /nauczyciele: Agnieszka Budny, Sylwia Pałuchowska: Grafika w technice linorytu - „Samotność”
8. Pola Wróbel, klasa III OSSP /nauczyciele: Agnieszka Budny, Sylwia Pałuchowska: Grafika w technice linorytu - „Kwiecień i cisza”
9. Weronika Lewicka, klasa II LP /nauczyciel: Mariusz Wnukowski: Rysunek - „...dusza siedziała skulona...”
10. Alicja Staniek, klasa IV OSSP / nauczyciel: Beata Skrzypek: Malarstwo - „ Łuki romańskie”
11. Magdalena Słupińska, klasa IV OSSP / nauczyciel: Beata Skrzypek: Malarstwo - „Czarne widokówki”

Wydział Artystyczny w Cieszynie UŚ

1. Wiktoria Gawlik – animacja – „Czarne widokówki”
2. Izabela Mamszloch - animacja – „Wspomnienia mnie widzą”
3. Piotr Kowal - animacja – „Wspomnienia mnie widzą”
4. Karolina Kotowska - animacja –  „Kwiecień i cisza”
5. Agata Samborska - animacja –  „Łuki romańskie”
6. Katarzyna Knefel - animacja –  „Łuki romańskie”
7. Anna Leńczuk – animacja – „Powiązania”
8. Maciek Rapacz – animacja - „Powiązania”
9. Sandra Bobak – animacja – „Wspomnienia zimy 1947”
10. Alicja Bodzoń – animacja – „Ich dwoje”
11. Paulina Michalska – animacja – „Para”
12. Aleksandra Kruk – animacja – „Na wolne powietrze”
13. Grzegorz Mrożek – animacja - „Na wolne powietrze”
14. Jagoda Ziebiec – animacja - „Na wolne powietrze”
15. Anita Tabaczkiewicz – animacja - „Na wolne powietrze”
16. Agata Jankowiak – animacja – „Odpowiedź na list”
17. Agnieszka Kowalewska – animacja – „Podróż”
18. Olimpia Ropek – animacja - „Podróż”
19. Emilia Sieńko – animacja – „Przejście uliczne”
20. Mikołaj Dąbrowski – animacja – „Twarzą w twarz”
21. Natalia Spyra – animacja - „Twarzą w twarz”
22. Anna Manaj – animacja - „Twarzą w twarz”
23. Yahor Vasileuskki – animacja - „Twarzą w twarz”
24. Zuzanna Wużyk – animacja - „Twarzą w twarz”
25. Aleksandra Janus – animacja – „Z marca '79”
26. Cyprian Stachowicz – animacja - „Z marca '79”
27. Grzegorz Dabrowski – animacja - „Z marca '79”
28. Karolina Ziółowska – animacja - „Z marca '79”
29. Michał Paks – animacja - „Z marca '79”
30. Valeryia Svirskaya – animacja - „Z marca '79”